27 september 2023
“We nemen veel, we lozen veel en we doen dat met veel,” aldus duurzaamheidsexpert Martin Leemans. "Dat kan onze planeet niet aan en daardoor ontstaan er wereldwijde problemen, zoals de opwarming, natuurrampen en tekorten aan energie, water, voedsel en grondstoffen. Zelfs de biodiversiteit wordt bedreigd." Volgens Leemans is er dringend behoefte aan een ander denkkader en gedrag, minder gericht op consumeren en meer op leven in balans met de natuur. Investeren dus in duurzamer leven. Als oprichter van FietsNED, de grootste mobiele fietsenmaker in Nederland, huidig ambassadeur van Oosterhout SDG Lokaal en Coach Duurzaamheid Bedrijven bij RiVO, werkt hij dagelijks aan zijn missie om de planeet beter achter te laten. In een gesprek met Leemans delen we zijn visie op duurzaamheid en circulair ondernemerschap in aanloop naar de Duurzaam Oosterhout Week 2023.
Het begin van de reis
Martin Leemans leerde van jongs af aan, dat hard werken niet altijd betekent dat je veel verdient. Zijn vader was bakker, maar besloot op een dag een smederij te beginnen. “Al vroeg moest ik meehelpen in de zaak," herinnert hij zich. Later begon hij als boekhouder bij de Nederlandse Kredietbank en studeerde 's avonds door van zijn 16e tot zijn 35ste. Toen hij als salesmanager in het grootwinkelbedrijf werkte, draaide zijn taak om het verhogen van de winst van alle vestigingen. Maar toen hij merkte dat zijn visie niet overeenkwam met die van zijn baas, begon hij op zoek te gaan naar een nieuwe baan. Zo kwam hij bij de organisatie voor midden- en kleinbedrijf terecht. Hier kreeg hij een breder begrip van de verschillende industrieën.
Het investeren van winst in het leefklimaat
Pas na zijn vijftigste, toen zijn kinderen wat ouder waren, ontstond het idee voor FietsNED. "Ik schreef ooit een plan van aanpak voor het Instituut voor Midden Klein Bedrijf, waarin ik 15 jaar vooruitkeek, naar waar we dan zouden moeten staan," zegt Leemans. In die visie kwam bijvoorbeeld naar voren dat mobiliteit zou veranderen, met de opkomst van elektrische fietsen. Hier ontstond het idee voor een mobiel servicenetwerk voor fietsers. "Iedereen verklaarde me voor gek, omdat de vraag naar fietsreparatie aan huis en onderweg er toen nog niet was."
FietsNED werd uiteindelijk een franchiseorganisatie, met in het begin 5 tot 40 busjes, een project waar Leemans trots op is. "En toen kwamen de grote klanten. We begonnen te groeien en kregen interesse van Pon Holdings, een Nederlands bedrijf dat internationaal actief is. Deze multinational was een van de eerste grote bedrijven, die besefte dat onze huidige economie, gebaseerd op het maken van winst, ten koste gaat van onze planeet en daarmee onze eigen leefomgeving. Het nadenken over een andere manier van bedrijfsvoering zonder milieuschade is voor Leemans begon daar.
Circulair ondernemerschap
"Als we veel van de aarde nemen en afval lozen, zullen we de kwaliteit van onze leefomgeving zien teruglopen,” benadrukt Leemans. "Opwarming, energietekorten, watertekorten, voedseltekorten en grondstoffentekorten. Voor dat laatste is wel een oplossing en die heet circulariteit ofwel “hergebruiken” in plaats van de aarde verder uitputten. Veel grote bedrijven zijn er ook al mee begonnen, maar ook de midden- en kleinere bedrijven zullen ermee aan de slag moeten. Het is nog een hele puzzel voor ondernemers om het op zo’n manier te doen, dat producten niet te duur worden en het bedrijf kan blijven voortbestaan. Dat geldt voor alle ondernemingen, groot en klein, hier in Nederland en de andere landen. Immers, de klimaatverandering, daar heeft de hele wereld mee te maken.”
De New Economy Index
Daarom pleit Leemans voor circulair ondernemerschap en de introductie van een New Economy Index, waarbij niet alleen gekeken wordt naar groei van geld maar ook naar groei in duurzaamheid. Of anders gezegd; niet meer streven naar welvaart (meer spullen), maar naar welzijn (meer welbevinden). "Het begin is altijd moeilijk, maar als bedrijven zien dat het werkt, zal het vanzelf gaan rollen," benadrukt hij. "We moeten bedrijven bewust maken van de noodzaak en hen ondersteunen. Bij RiVO zijn we bezig met het verzamelen en delen van kennis over hoe je kunt ondernemen. En als de wil er is, helpen we ze ook op weg. Vergelijk de hulp van RiVO met “leren fietsen” Eerst heb je die hand op de schouder nog nodig, maar als je eenmaal voelt hoe het moet, kun je het verder alleen wel. Hoe geweldig zou het zijn als in de toekomst alle bedrijven de juiste balans tussen duurzaamheid, tijd en geld hebben gevonden? Dan kunnen we echte verandering teweegbrengen en het bestaan zekerstellen voor onszelf en de generaties na ons.”
Vragen?
mail naar duurzaam@oosterhout.nl
Contact met de gemeente
Telefoon: 14 0162
Adressen en openingstijden
© Gemeente Oosterhout