Geen dag langer meer de wereld uitputten
‘Eén ding werd ons een tijd geleden heel erg duidelijk, we moeten met circulariteit aan de slag,’ vertelt Alice. Alice vindt dat we de wereld niet langer meer kunnen uitputten van grondstoffen. Earth Overshoot Day, de dag in het jaar waarop we wereldwijd opmaken wat de aarde aankan, valt ieder jaar vroeger. In 2023 viel die dag in Nederland al op 12 april, wat betekent dat als iedereen zo zou leven als in Nederland er 3,6 aardbollen nodig zouden zijn. Het is niet het visitekaartje dat we willen afgeven aan toekomstige generaties. Daarom is het tijd voor verandering en dat doen we samen,’ vertelt Alice krachtig.  ‘Ga je niet mee als ondernemer? Dan ga je achterlopen,’ vervolgt Alwin. Het grote doel van een circulaire economie is het bereiken van een duurzamere wereld. Daar hoort een toekomstbestendige circulaire economie en gemeente bij. In het bestuursakkoord 2022-2026 werd een circulaire toekomst al omschreven. Alice en Alwin vonden dat het onderwerp het verdiende om verder uitgewerkt te worden. Maar hoe? Dat was de vraag. Ze kwamen op een routekaart circulariteit. ‘De routekaart circulariteit moet een visiedocument worden en benutten we als input voor de totaalaanpak van het thema duurzaamheid, waar vervolgens acties en een uitvoeringsprogramma uit voortrollen,’ vertelt Alice. Alwin vult Alice aan. ‘We doen al best veel in Oosterhout op het gebied van circulariteit. Zo zijn we onder andere gestart met een circulair ambachtsnetwerk. Door een Circulair ambachtsnetwerk kunnen we grondstoffen, materialen en producten zo optimaal mogelijk benutten. Vaak worden er bijvoorbeeld nog hele bruikbare grondstoffen, materialen of producten naar de werf gebracht, die een tweede leven verdienen. Daarnaast hebben we het Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen (MVOI)-manifest ondertekend, wat wil zeggen dat we aan de slag gaan met circulair en duurzaam opdrachtgeven en inkopen. Ook draait de gemeente pilots met deelauto’s. Door deelauto’s aan te bieden, bied je mensen de mogelijkheid om anders met mobiliteit om te gaan. Iedere auto minder betekent namelijk lagere milieu-impact en minder winning van kwetsbare grondstoffen. Zo gaan we van bezit naar gebruik.

 Zo gezegd, zo gedaan
'Klinkt leuk he, een routekaart. Maar wat houdt het naast een visiedocument nog meer in?’ lacht Alwin. Alice vult hem aan. ‘We bepalen de route voor Oosterhout. Het klinkt heel makkelijk; zo gezegd, zo gedaan. Maar niks is minder waar. We willen een zorgvuldige, duidelijke en begrijpelijke routekaart opstellen. Het wordt een routekaart voor heel de gemeente. Dat betekent dat we niet alleen noteren wat de gemeentelijke organisatie doet of gaat doen, maar ook initiatieven met het bedrijfsleven en (maatschappelijke)organisaties als Oosterhout SDG Lokaal en MidZuid beschrijven. We zitten nu midden in de opbouw van het plan.’ Alice en Alwin zijn vastberaden de routekaart snel af te maken en er naast de gezamenlijke projecten of pilots mee aan de slag te gaan. Ze zijn tevreden als de gemeente zelf concrete voorbeelden levert over hoe je zo circulair mogelijk kunt zijn. Ze zijn trots op de interne samenwerking tussen duurzaamheid, economie en de werf. ‘Het is ontstaan vanuit noodzaak en een gezamenlijk inzicht en interesse. We hebben de samenwerking opgezocht en kijk waar we nu al staan. Zo krijgen we samen meer voor elkaar! Ik vertrouw er dan ook op dat het helemaal goed gaat komen,’ zegt Alice.

Minder tot geen afval
‘In een circulaire economie gaan we efficiënter en zorgvuldiger om met grondstoffen, materialen en producten. We zoeken naar een vorm, waarbij we spullen en grondstoffen minder, opnieuw of anders kunnen gebruiken,’ aldus Alwin. ‘Daar kan ik me in vinden,’ vervolgt Alice. ‘De milieudruk verminderen, dat doen we samen. Die grote ambitie vertalen we door de routekaart in een werkbare manier voor Oosterhout. We gebruiken graag de R-ladder van Lansink, die geeft namelijk aan waar de grootste milieuwinsten te behalen zijn. De waarde van grondstoffen behouden we zoveel mogelijk tijdens de levensloop van een product; van ontwerp tot afdanking. En dat is niet recycling, maar het minder of anders gebruiken van spullen. Wat je niet nodig hebt, hoef je ook niet uit de planeet te halen.’ Volgens Alice en Alwin is het mooi als mensen gaan nadenken over anders omgaan met spullen. Het begint bij bewustwording. ‘Als gemeente hebben we een voorbeeldrol. We inspireren en ondersteunen bij circulaire keuzes. Ook mogen we trots zijn op organisaties en ondernemers die binnen Oosterhout al aan de slag zijn met circulariteit. Van Rodenburg (het verwerken van aardappelschillen tot nieuwe materialen) tot Van de Beeten (de ontwikkeling van een circulair funderingsmateriaal). Ook inwoners spelen een belangrijke rol. Denk maar aan het terugbrengen van de hoeveelheid afval. Zo heb je alle partijen nodig om de cirkel rond te maken. Een mooie uitdaging,’ vertelt Alice. Alwin sluit zich bij Alice aan. ‘Ik heb er zin in!’

De twee kunstwerken die Alice en Alwin laten zien op de foto zijn gemaakt door Tobias van der Valk (Stichting Bock).